COVID-19, pandemi 2020'de dünyayı kasıp kavurduğunda hızla dünya çapında bir numaralı ölüm nedeni haline geldi ve yaşam beklentisini de aşağı çekti. 2021'de doğanlar ortalama 71,7 yıla kadar yaşamayı bekleyebilirdi.
Ancak 2023 yılına gelindiğinde COVID-19, bir avuç kronik hastalık, Alzheimer hastalığı ve yenidoğan bozukluklarının ardından 20. önde gelen ölüm nedeni konumuna geriledi. Küresel yaşam beklentisi 73,8 yıla yükseldi.
The Lancet tıp dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, kronik hastalıklar dünya çapında ölüm ve hastalıkların neredeyse üçte ikisini oluşturuyor ve bunların başında kalp hastalığı, felç ve diyabet geliyor.
Obezite, sigara ve hava kirliliği gibi risk faktörleri kronik hastalıkların ortaya çıkmasında önemli bir rol oynuyor ve araştırmacılar, bu faktörler ele alınırsa küresel çaptaki tüm ölüm ve sakatlıkların neredeyse yarısının önlenebileceğini tahmin ediyor.
Çalışmaya liderlik eden ABD merkezli Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü (IHME) direktörü Dr. Christopher Murray, "Dünyanın yaşlanan nüfusundaki hızlı artış ve gelişen risk faktörleri, küresel sağlık sorunlarının yeni bir dönemini başlattı" dedi.
Murray'in ekibi, dünya genelindeki işbirlikçileriyle birlikte çalışarak, 1990 ile 2023 yılları arasında 204 ülke ve bölgeye ait 375 hastalık ve yaralanma ile 88 risk faktörüne ait verileri analiz etti.
Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık olmak üzere beş büyük Avrupa ülkesinin verilerini derlediler. 2023 yılında bu ülkelerin her birinde kalp hastalığı önde gelen ölüm nedeniydi; ancak Fransa hariç; Fransa'da akciğer kanseri listenin başındaydı.
Yaşam beklentisi de bu beş Avrupa ülkesinde dünyanın diğer yerlerine göre çok daha yüksek; Almanya'da 80,9 yıldan İspanya'da 83,2 yıla kadar değişiyor.
Araştırmacılar ayrıca, Kuzey Amerika ve Latin Amerika'da intihar, uyuşturucu ve alkol tüketimi ve Sahra Altı Afrika'da bulaşıcı hastalıklar ve kazalar nedeniyle gençler ve genç yetişkinler arasında artan ölüm oranları konusunda endişelerini dile getirdiler.
Murray, bulguların hükümet ve sağlık liderleri için "halk sağlığı ihtiyaçlarını yeniden şekillendiren rahatsız edici eğilimlere hızlı ve stratejik bir şekilde yanıt vermeleri" için bir "uyandırma çağrısı"
Hibya Haber Ajansı